Wielu z nas do dziś pamięta
historie o Czarnej Wołdze, okrutnych Cyganach czy strasznej Babie Jadze.
Większość z nich miała na celu odstraszyć nas od niebezpiecznych miejsc, albo
wpływać na nasze zachowanie.
Ilu z Was bało się, że mam je
komuś odda gdy będzie niegrzeczne? Ilu zastanawiało się, co z nim zrobią
Cyganie jak go w końcu ukradną? Ilu z Was ma irracjonalny i niewytłumaczalny
lęk przed ciemnością?
Prawda jest taka, że mimo iż taka metoda
przynosi natychmiastowe efekty jest druzgocąca dla małej psychiki. Fakt,
nastraszone dziecko zmienia swoje zachowanie, ale nie dlatego, że zrozumiało,
nie dla tego, że chciało ale dlatego, że zaczęło się bać. Nie ma znaczenia czy
straszymy je oddaniem, ciemnością, czy obcymi ludźmi- fakt jest taki, że
wywołujemy u nich bezzasadny strach.
Pierwszy przykład z brzegu. Emi
gdy była młodsza nie potrzebowała zapalonego światła. Wszyscy wokół w kółko jej
powtarzali” Nie idź tam, tam jest ciemno”. Skutek- przez pewien czas spała przy
3 lampkach nocnych. Na szczęście udało się przełamać lęk i teraz ciemność to
tylko brak światła.
Straszymy dzieci opuszczeniem:
„Pani Cię zabierze”
„Zostawię Cię tutaj”
„Zabiorę Cię od mamy”
Straszymy karami:
„ Jak się nie uspokoisz…”
„ Zobaczysz jak tata wróci…”
„ Za chwile dostaniesz karę/
lanie…”
„ Jak będziesz niegrzeczny to
Mikołaj do Ciebie nie przyjdzie…”
Straszymy wszystkim, co nam
przyjdzie do głowy:
Baba Jaga, pająki, potwory,
cyganie, obcy ludzie, węże, ciemności, dziady itp. Itd.
Strasznie w naszym mniemaniu ma
nam pomóc w wychowaniu. Ma za zadanie wymusić na dziecku odpowiednie zachowanie
( odpowiednie dla nas oczywiście). Czy naprawdę na tym polega wychowanie, by
podporządkowywać sobie człowieka za pomocą strachu? Trochę przypomina to tresurę a nie uczenie dziecka życia. Bądźmy
szczerzy, kto w dorosłym życiu chciałby być straszony?
„ Kowalski, jak raporty nie będą
na biurku do jutra nie masz pracy”
„ Ma Pani się uspokoić inaczej
dzwonię po policję”
„ Jak nie…. pożałujesz”
Czy z ludźmi, którzy odnosili by
się do nas w taki sposób moglibyśmy stworzyć zdrową relację opartą na zaufaniu
i wzajemnym szacunku? A właśnie tak traktujemy własne dzieci. Czy poznawanie
świata prze pryzmat własnych leków i strachów może je czegoś nauczyć poza
fobiami i poczuciem zagrożenia.
Czy naprawdę chcemy uczyć nasze
dzieci bierności i podporządkowania do silniejszego. Czy tylko dlatego, że są
młodsze muszą się podporządkować naszym regułom i spełniać nasze oczekiwania? Straszenie
dzieci świadczy nie tylko o bezsilności ale tez o bezmyślności straszącego. Nawet
chwila, minuta silnego stresu może wpłynąć na życie dziecka i nie chodzi tu o
pozbawienie go perspektyw, ale o utrwalenie nieuzasadnionego lęku przez czymś.
Strach to nie bodziec do
działania, ale właśnie do bierności. Oczekujemy od dzieci podporządkowania,
uległości i posłuszeństwa jednocześnie chcąc, by w dorosłym życiu były
asertywne, otwarte i pewne siebie.
Pytanie tylko jak dziecko ma być
asertywne, skoro nie może powiedzieć „
NIE”?
Jak ma być otwarte, skoro
wszystko wokół stanowi zagrożenie?
Jak ma być pewne siebie, skoro wszędzie czają się strachy?
Dziecko dobrze wychowane czyli
jakie? Ciche, posłuszne, uległe, grzeczne i spokoje. Tylko, że to nie jest
dziecko. Dziecko jest głośne, swawolne, psotne i ciekawe świata. W końcu tylko
tak może go poznać, przez doświadczenie. Zastraszone nie jest go ciekawe, bo po
co poznawać coś co wzbudza w nas strach?
Straszenie i wywieranie na nie
presji przez szantaż emocjonalny to nie tylko niewłaściwe i szkodliwe
zachowanie, ale też manipulacja i wywieranie presji. Dla mnie taka forma
wychowywania jest niedopuszczalna. Wiem, że tak łatwiej w momencie kryzysu
osiągnąć oczekiwany skutek, ale w długiej perspektywie sami rzucamy sobie kłody
pod nogi. Dziecko staje się lękliwe, traci do nas zaufanie a przede wszystkim
przestaje nam wierzyć.
„Zaraz wleje ci w tyłek”- znacie
to? Ja słyszę to niezwykle często, dziś, gdzie za bicie dzieci ponosi się
odpowiedzialność karna, mentalność rodziców wychowanych w pokoleniu
zastraszania wcale nie zniknęła. Powielamy schematy w których sami zostaliśmy
wychowani nie zastanawiając się nad konsekwencjami.
Terroryzowanie i zastraszanie ma
za zadanie wpływać na ich reakcje, ale często zapominamy o tym, że spokój nie
jest zależny od strachu a właśnie od zaufania. Gdy dziecko wpada w histerię,
straszenie nie tylko powiększa histerie, bo przecież rozczarowania czy poczucia
niesprawiedliwości nie stłumimy stracham, ale też zmniejsza nasze zaufanie, bo
zamiast zrozumienia i pomocy w poradzeniu sobie z emocjami serwujemy dziecku
dodatkowe negatywne bodźce. Zamiast przytulenie i ukojenia dostaje od nas
wzgardę i strach. Brzmi strasznie? Tak to właśnie wygląda. Z perspektywy
dziecka, gdy dzieje mu się krzywda ( w jego odczuciu) usłyszenie od rodzica
„Uspokój się, bo zaraz….” daje mu jasny komunikat- „Twoje emocje są nie ważne,
ważne jest to jak inni na nie reagują.”
Ile razy słyszałam, że mama
wstydziła się za dziecko, bo ludzie patrzyli. Ile razy widziałam, jak mama siłą
uspokaja dziecko, bo byli w miejscu publicznym. Ile zdań usłyszałam w stylu: „
Uspokój się, bo ludzie patrzą”. Naprawdę opinia innych jest dla nas ważniejsza
niż poczucie wsparcia dla naszych dzieci. Czy naprawdę chcemy uczyć je, ze
ważniejsze od ich emocji jest to jak je odbiorą inni. Świat jest straszny
pogmatwany i niesprawiedliwy, czemu od początku więc my sami odwracamy się od
naszych dzieci i zostawiamy je na pastwę tego świata? Czemu nie staniemy za
nimi murem, tak by wiedziały, że bez względu na wszystko dla nas liczą się One,
ich problemy i uczucia i nie ma takiego strachu, którego nie pokonalibyśmy
razem. Ja nie straszę, ja wspieram a Wy?
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz